پایش وضعیت ماشینآلات
سه استراتژی برای نگهداری ماشینآلات و تجهیزات صنعتی وجود دارد:
- کار کردن تا خراب شدن (Run to Break): این استراتژی که در بسیاری از صنایع منسوخ شده است بر این اساس است که تجهیز تا زمانی که کار میکند اجازه بدهیم کار کند و هر وقت خراب شد آن را تعمیر کنیم.
- نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance): این استراتژی هنوز در خیلی از صنایع استفاده میشود و بر این اساس است که به صورت دورهای کل تجهیزات متوقف شده و مورد بازرسی قرار میگیرند. در این بازرسی قطعات مصرفی به صورت دورهای تعویض میشوند و تجهیزات گران قیمتتر بازرسی چشمی میشوند تا از صحت کارکرد آنها اطمینان حاصل شود. عیب این روش هزینه زیاد ناشی از متوقف شدن خطوط تولید و مصرف بالای قطعات مصرفی است ولی در عوض از اتفاقات پرهزینهای که به صورت ناگهانی در اثر استراتژی اول ایجاد میشود جلوگیری میکند.
- نگهداری پیشبینانه (Predictive Maintenance): این استراتژی جدیدتر از دو مورد دیگر است و به صورت دائمی یا دورهای وضعیت ماشین را از جهتهای مختلف مانند سطح ارتعاشات، آنالیز روغن، بازدهی یا دمای کاری پایش میکند. با استفاده از این علائم و بررسی تاریخچهی آنها وضعیت فعلی و پیشبینی وضعیت آینده تجهیز بدست میآید. بر خلاف انتظار اولیه، نگهداری پیشبینانه نسبت به دو استراتژی دیگر، در طول زمان بسیار باعث کاهش هزینههای نگهداری حتی تا 60% میشود.
آنالیز ارتعاشات یکی از روشهای بسیار مهم در استراتژی نگهداری پیشبینانه است زیرا به صورت برخط (آنلاین) میتواند بسیاری از عیوب تجهیز را تشخیص دهد و مثلا مانند آنالیز روغن، چند روز بین نمونهگیری و حصول نتیجه فاصله نمیافتد. از دیگر مزایای آنالیز ارتعاشات آن است که بسیاری از عیوب، اثرات ارتعاشاتی یا به اصطلاح امضای ارتعاشاتی دارند. لذا اکثریت عیوب تجهیزات توسط این روش قابل تشخیص است.
برای تجهیزاتی که مهم و حساس هستند، از دستگاههای حفاظت ارتعاشی باید استفاده کرد تا در صورتی که ارتعاشات آنها بیش از حد، افزایش یافته، بلافاصله هشدار داده و دستگاه را خاموش کند. برای بقیه تجهیزات به صورت دورهای توسط دستگاه دیتا کلکتور، از نقاط مشخص شده دادهبرداری میشود و این اطلاعات در نرمافزاری که همراه با آنالایزر ارائه میشود ثبت شده و تاریخچهی ارتعاشات رصد میشود.
برای پایش وضعیت ماشین آلات، شتابسنجهای مختلف از جمله شتابسنج شبکه و شتابسنجهای عمومی به همراه دستگاه حفاظت ارتعاشی و دیتا کلکتور قابل استفاده هستند.